W dolinie Sokołówki znajdują się liczne stawy i zbiorniki wodne.

OLECHÓWKA - RZEKA W ŁODZI

Materiał z http://www.rzeki.edu.pl/spis-tresci/lodz-i-jej-rzeki/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Sokołówka_(struga)  
Zdjęcia Joanna Łabeńska

Sokołówka płynie w północnej części Łodzi, jest lewym dopływem Bzury. Za obszar źródłowy uważa się rejon ul. Strykowskiej i Ametystowej, choć dość rzadko jest tutaj woda. Cały odcinek Sokołówki, tj. ok. 13 km,
można podzielić na dwie części. Górny bieg od ulicy Strykowskiej do Deczyńskiego charakteryzuje się bardzo małym przepływem lub jego zupełnym brakiem. Druga charakterystyczna cecha tego odcinka to kryty kanał – na odcinku ponad 1 km rzeka płynie pod powierzchnią gruntu.

Stały przepływ na Sokołówce pojawia się poniżej ul. Deczyńskiego. W dolinie Sokołówki znajdują się liczne stawy i zbiorniki wodne. Przekraczając ul. Folwarczną, rzeka wpływa na obszar Parku Julianowskiego (Park im. Adama Mickiewicza) Znajdują się tutaj dwa stawy, podnosząc wartości krajobrazowe tego parku. Park ten do II wojny był własnością rodziny Heinzlów. „Łódzki król wełny”, Juliusz Heinzel, kupił te tereny w latach 80-tych XIX wieku i wystawił tutaj wspaniały pałac, który nie przetrwał do naszych czasów. 6 września 1939 roku został zbombardowany przez lotnictwo niemieckie. W pierwszych dniach wojny znajdował się tutaj sztab Armii „Łódź”.

Na odcinku od ul. Zgierskiej aż do ujścia Sokołówka jest objęta programem renaturyzacji doliny rzecznej. Zostaną zbudowane zbiorniki retencyjne, które mają istotny wpływ na mikroklimat oraz życie drobnych zwierząt: ssaków, płazów, owadów.

Dopływami Sokołówki są: Brzoza (prawobrzeżny) oraz Aniołówka ze swoim dopływem Zimną Wodą (lewobrzeżny).

Trochę historii

Sokołówka, nader często pomyłkowo wiązana z nazwą Brzozy, trwale związana jest z najdawniejszą historią tego rejonu. Na terenie parku im. Adama Mickiewicza w Julianowie, należącym dawniej do Radogoszcza, jednego z najstarszych osiedli w sąsiedztwie Łodzi, znajduje się osobliwy pagórek okolony głębokim rowem. Istnieją uzasadnione przypuszczenia, że na tym miejscu w XIII w. wznosił się obronny gródek, strzegący starego szlaku z Łęczycy do Piotrkowa. W dokumencie z 1242 roku, Radogoszcz wymieniony jest jako miejsce zjazdu książąt polskich, w którym uczestniczył Konrad I mazowiecki. Zarówno gródek jak i wieś Radogoszcz posadowione były wzdłuż południowej krawędzi doliny rzeki.

W latach 80. XIX wieku tę część Radogoszcza nabył na licytacji jeden z najzamożniejszych przemysłowców łódzkich, „król wełny” – Juliusz Heinzel i na wzniesieniu w starym parku wystawił wspaniały pałac. Szerokie schody prowadziły z tarasu pałacowego nad brzeg stawu, utworzonego przez spiętrzenie przepływającej przez park rzeki Sokołówki. Pomiędzy pałacem a stawem tryskała fontanna, zaś po obu stronach urządzono zwierzyniec i ogród owocowy. W parku wokół pałacu zasadzono liczne okazałe drzewa, w tym setki lip sprowadzonych z Berlina. Największą jego ozdobą były oczka wodne, powstałe na poszerzeniu Sokołówki. Urządzane tu były latem i zimą wystawne przyjęcia, bale, zimowe kuligi.

We wrześniu 1939 r. pałac zbombardowali Niemcy. Ślad po dawnej rezydencji przetrwał tylko w postaci niewielkich stawów na Sokołówce, działających obecnie jako zbiorniki techniczno-retencyjne. Po 1945 roku rozebrane zostało murowane ogrodzenie parku. Do dzisiaj w parku można znaleźć pozostałości ozdobnych kafli z pałacu.

Sokołówka i inne łódzkie rzeki są celowe utrzymywane w klasyfikacji w katastrach wodnych jako rzeki po to, żeby uzasadnić ich podległość przepisom o ochronie wód.

Renaturyzacja

Przykładem właściwego postępowania z łódzkimi rzekami jest właśnie Sokołówka. W ostatnim okresie w historii Sokołówki następuje ważny przełom.

Podjęte zostały decyzje o renaturyzacji Sokołówki i jej doliny. Planowane jest utworzenie wielu akwenów – stawów retencyjnych zlokalizowanych w miejscu dawnych, istniejących przed laty naturalnych zbiorników wodnych na odcinku między ul. Zgierską i Szczecińską. Stawy podniosą walory krajobrazowe okolicy i poprawią mikroklimat na znacznym obszarze. Ich brzegi zostaną zadrzewione, a na utworzonych wysepkach może żyć ptactwo wodne. Wzdłuż brzegów rzeki przewiduje się utworzenie kilkunastokilometrowych ścieżek rowerowych.

Wprawdzie mieszkańcy rzędu bloków przy ulicy Liściastej, wzdłuż której miał powstać pierwszy staw zgłosili szereg obaw związanych z nieoczekiwaną zmianą środowiska, ale wspólny entuzjazm Zarządu Miasta, naukowców i projektantów podejmujących działania dla zapewnienia czystości i bezpieczeństwa dla otoczenia renaturyzowanej rzeki, zapewne zagwarantuje powodzenie tych działań. Roboty kanalizacyjne w pobliżu koryta Sokołówki powyżej ul. Zgierskiej prowadzone jednocześnie, spowodują, że do rzeki przestaną spływać miejskie ścieki. Być może wkrótce łodzianie będą mogli spacerować nad brzegami tworzonych zbiorników. Całość prac przewiduje się zakończyć do 2013 r. lub 2015 r., a teren między ul. Zgierską i al. Włókniarzy włączony zostanie do Parku im. Adama Mickiewicza (Park Julianowski).

Rzeka została objęta „Programem małej retencji dla miasta Łodzi”. Program zakłada odtworzenie naturalnego koryta rzeki, utworzenie na niej 7 stawów (w tym zbiorników retencyjnych) oraz zagospodarowanie parkowe okolicznych terenów.

Wstępna ocena statusu ekologicznego wód rzeki Sokołówki (K. Krawętek, P. Nowicka, J. Żelazna-Wieczorek, 2008), wskazuje na IV i V klasę czystości, natomiast zbiorniki na rzece klasyfikują się do III i IV klasy. Wody charakteryzują się silną eutrofią. Na odcinkach rzecznych są α-mezo-polisaprobowe do α-mezosaprobowych (Van Dam 1994), natomiast zbiorniki są nieco mniej obciążone materią organiczną, a ich wody klasyfikują się jako α-mezosaprobowe do β-α-mezosaprobowych (Hofmann 1994).

Tagi: Rzeki województwa łódzkiego, Sokołówka, Juliusz Heinzel, parki w Łodzi i okolicach, pomniki przyrody, przyroda w Łodzi, co warto zwiedzić w Łodzi, atrakcje Łodzi